Melkweg cassetteboek met demotapes

Op 17 juli 2020 bestond de Melkweg vijftig jaar! Ter gelegenheid van dat jubileum is hier het cassetteboek gepubliceerd, dat het poppodium tussen juni 1980 en juli 1985 heeft gebruikt om alle inkomende demotapes in te registreren.

Wie wou er niet optreden in de Melkweg? Honderden artiesten hebben een demo opgestuurd, in de hoop een plekje op het podium te bemachtigen. De demo’s werden gescoord en voorzien van subjectieve, soms hilarische aantekeningen. “Natte kruis wave. Niks aan; schone luier graag!“ (Razzia BV). “Pittig en primitief (De Dijk). “Onderhoudend. Beetje nepdramatiek wel” (Blue Murder). Het boek biedt zo een unieke inkijk. Hoe werd er over de Nederlandse muziekscene geoordeeld vanuit het perspectief van een programmeur?

Melkweg cassetteboek

Het Melkweg cassetteboek is maar liefst 130 pagina’s groot en er zijn wel 1.000 artiesten in opgenomen. Als je het niet plezierig vindt om het boek embedded op mijn website te lezen, kun je ook op deze link klikken. Dit is zeker voor mobiele devices aan te raden.

Gebruiksaanwijzing

Het flipbook is het beste te bekijken op een desk- of laptopcomputer en in de fullscreen modus. Klik hiervoor op het fullscreen-icoon rechtsonder. In de index zijn de namen van Nederlandse bands opgenomen; daarmee is snel te zoeken. Langzaam bladeren door het boek kan door de pijlen te gebruiken, die zich aan de linker- en rechterzijde bevinden.

Eénmaal op een fullscreen-pagina, kun je het interactieve deel activeren. Als je op een lege plek in de bladzijde klikt zie je een aantal linkjes oplichten. Via die linkjes open je een YouTube overlay waarmee je kunt luisteren naar de veertig jaar oude democassettes die toen ingezonden zijn!

Selectie van ’top of flop’ notities

Geen tijd of zin om te grasduinen? Ik heb hieronder een selectie gemaakt van bands, notities en/ of democassettes, met linkjes naar de relevante bladzijdes.

“Pittig en primitief” (De Dijk). “Beetje nepdramatiek wel” (Blue Murder). “Personally I find it passé” (Eton Crop). “Sombere, eindeloze, semi-industrieel gefröbel. Vooral de zang is verschrikkelijk. Onzin!” (Factory Toys). “Geroutineerde punkband met blazers” (Ivy Green). “Dit is leuk. Niet altijd zo goed gespeeld, maar wel origineel. Echte songs. Sprekende teksten” (Pulp). “Very Interesting. Strange rhythms, but not too freaky” (Vlis). “Super heavy instrumentale symfonische rock. Nou ja!” (Amae). “Tight. Competent, danceable rock band. Funky, strong, powerful numbers” (Sjako!). “Meezing-achtig” (Klein Orkest).

“Ik weet dat Willem deze band goed vindt. Ik kan er niets in ontdekken en ben eigenlijk alweer vergeten hoe het klonk” (Scream Therapy). “Zou zo in het voorprogramma van The Birthday Party hebben gekund” (Mimicri). “Prima band. Lekker snel en origineel zonder al te veel pretenties. Ook de zang (voordracht) boeit” (Coka). “Prima sound. Zangeres met talent” (Another Face). “Natte kruis wave” Niks an. Schone luier graag!” (Razzia BV). “Leuke countryrock. Als Eagles 1e elpee. Proberen” (Cotton Brothers). “De zoveelste tape. Nog steeds niet strak” (Coupe Belle). “Recht toe recht aan rock, zoals we van bands uit Groningen en omgeving gewend zijn” (The Bronx). “Muziek a la Simple Minds met zanger die het tegen Kerr zou kunnen opnemen” (Burn The Blankets). “Afwisselend, swingend, mooi en spannend” (Du Moment).

Hopeloze naam

“Willen weinig optreden! (Combattimento Di Roma). “Het eerste nummer is prachtig in alle eenvoud. De rest is rommelig en vals” (The Aboriginals). “Good, driving and danceable rocky pop. Full sound a la Nena, Kim Wilde” (Klemtoon). “Terrible. This will send visitors to the beer-bar balcony” (Smirnoff). “Ongebruikelijke muziek. Beeldend gezongen. Heavy, maar niet tè (Mondo Cane). “Gammel, maar wel origineel en gevarieerd” (Basement Band). “Badkameropname” (Jong Oranje). “Powerrockachtige muziek met gitaarheld” (NN & the Flightcases). “Hopeloze naam, maar uitstekende (blanke) stevige rhythm and blues” (Pub Street Bluesband). “NL volksrock. Niet onaardig. Dure manager. Willen veel geld” (Palace Flophouse), waar een half jaar later is bijgeschreven: “Gekocht voor weinig geld”.

“Hoewel de band zich distancieert van de term garagerock kan zij toch het beste zo worden omschreven” (Honger). “Depri overkill rock” (Putain Putain). “Heavy metal uit Emmen. Niet onsympatiek, maar toch maar niet geloof ik” (Vault). “Hoempapa met humor die mij niet aanspreekt” (Jo Junk and the Hot Dogs). “Onvervalste punk (1977). Via Swie Tio. Niet onsympatiek” (Prime Minsters). “Unlike a lot of the other ‘average’ bands in this genre (…) the lyrics are not pathetic” (All That Fall). “Erg serieuze toestand. Teksten over angst. Paddenstoel. Etc” (De Aanslag). “Hardrock. Niet slecht gespeeld, wel hard” (T-Bone). “Mooi samenspel. Sfeervolle, open muziek met doordachte arrangementen” (Prima Volta). “Zelf zeggen ze: de Drentse Gruppo Sportivo” (Pepperone).

Eigenlijk best goed

“De band speelt een mengelmoes van stijlen. Er wordt o.a. gejodeld” (Six Plys Tzar). “Etalagepop. Sommige nummers zijn aan de banale kant, andere weer heel goed. In ieder geval origineel” (Hegt). “Weer een nieuwe zanger. Gaan naar Amerika” (Teaser). “Eigenlijk best goed” (Humatic).

De band Streets stuurt januari 1983 per abuis een lege cassette op. Ik heb de demo nog wel kunnen vinden en het is uiteindelijk gelukkig goed gekomen met de groep. We kennen ze inmiddels als Ten Sharp 😉

Spanningsveld

“Bowie kloon. Gezwollen bombast”, “Met ritmebox & snikkende zanger. Pose muziek. Composities a la Cure. Een grote (slechte) ripoff”, “Zwakstroom wave”, “Eentonig. Eenvormig. Dreinerig. Slecht gezongen. Middelmaat”, “Trio met drummachine. Emotieloos. Nietszeggende dreun”, “Onnozele NL-talige band. Slappe hap”, “Zangeres doet erg haar best om mooi te zingen”, “Hangerige, niet overtuigende rock met slechte zanger”, “Begrijp ik dit niet, of is dit gewoon waardeloos?”, “Een Cat Stevens zanger met zulke gladde songs zonder originaliteit dat ik de tape niet heb afgeluisterd”.

De subjectieve notities roepen ook wel wat vragen op. Hoewel het boek natuurlijk nooit voor de openbaarheid is gemaakt, hoor ik de muzikanten verzuchten: “Wie denkt die programmeur wel niet dat ie is? De muzikanten hebben hun ziel en zaligheid in de demo gestopt; dat mag je nooit vergeten.”

“Demo’s luisteren was een straf!”

De demotape was begin jaren ’80 een nieuw fenomeen waar programmeurs het maar druk mee hadden. Ik heb een lang achtergrondartikel geschreven over één van hen: Frans Goossens. Zo heb ik geprobeerd het cassetteboek wat meer context en tijdgeest mee te geven. Later heb ik een videogesprek met Frans gehad, dat hier nog te zien is.

Ook heb ik een paar verhalen geschreven over de bands, hun demo’s en hun dromen. Het verhaal van Brezneff uit Hengelo is typerend voor de sturm und drang uit die tijd. Het Gronings-Friese Social Security ‘brak door’ en inspireerde zo legio andere beginnende bands. Another Face ging ten onder aan heroine, maar de gitarist en bassiste zegevierden alsnog met The Scene. Break gitarist Hans van den Heuvel speelt nog steeds, maar is bekender geworden als muziekjournalist. En Jerry Turners Moscow Tops? Hij speelde met Captain Sensible, Ron Splinter en in het voorprogramma van The Police, maar bleef desondanks Nederlands meest onbekende popster. Veel lees- en luisterplezier!

Democassettes Melkweg — Another day at the Melkweg office
Met van voor naar achteren: een stapel demotapes, Cor Schlösser en Frans Goossens

Analyse van cassetteboek

Zoals het een muzikale archeoloog betaamd, heb ik het cassetteboek natuurlijk grondig geanalyseerd. Op basis van mijn studie trek de volgende triviale conclusies:

Tussen juni 1980 en juli 1985 zijn 976 inkomende demotapes geregistreerd en beluisterd.
Deze demo’s komen van 875 bands. Een kleine 100 bands hebben tweemaal een cassette ingestuurd. Blue Voice (Zwolle), Coupe Belle (Amsterdam) en Titz (Gouda) zelfs driemaal!
De cassettes zijn uit maar liefst 25 landen verzonden. De herkomst van 7,5% van de bands is onbekend.
Van 810 bands is de herkomst wél bekend. Daarvan komt 67% uit Nederland, 11% uit Duitsland, 10% uit Verenigd Koninkrijk en 3% uit België.
Van de 400 Nederlandse bands, waarvan we de provincie kennen, komt 29% uit Noord-Holland, 25% uit Zuid-Holland en 11% uit Gelderland.
Van de 360 Nederlandse bands, waarvan we de stad kennen, komen 78 uit Amsterdam. Daarna komen Groningen (26), Rotterdam (26), Utrecht (22) en Nijmegen (21) al kunnen een aantal Groninger bands ook uit de provincie komen. Trouwens: sommige bands hadden hun agency in Amsterdam terwijl ze ergens anders vandaan kwamen. Heel accuraat is deze analyse dus niet. Het is in ieder geval duidelijk dat studentensteden relatief gezien hoog scoren.
Bij 204 van 976 inkomende demo’s is genoteerd dat er een optreden uit voort is gekomen. Dat is ca. 20%.
De in het boek genoteerde optredens betreffen voor 76% Nederlandse bands. Slechts 5% van deze optredens betreffen bands uit Duitsland en Engeland (die 21% hebben ingezonden).
De Goudse band Titz heeft 3 demo’s ingestuurd en daar 2 optredens aan overgehouden; evenals Blue Voice (Zwolle). De band Neon uit Eindhoven scoort 2 uit 2; net als Palace Flophouse (Gelderland) en Personel (Noord-Holland).
Coupe Belle uit Amsterdam weet geen optredens te scoren uit haar drie inzendingen. Er zijn ook veel bands die twee demo’s insturen en nooit in de Melkweg optreden.
Er zijn best wel veel bands die hebben opgetreden ondanks de niet al te beste recensie in het cassetteboek!
De Engelse band Pulp is de meest bekende band uit het cassetteboek.

Wat is jou opgevallen?

Oproep aan muzikanten en bookers

Kom je jouw bandnaam tegen in het cassetteboek, maar is het niet gelinkt aan informatie of muziek, dan wil ik je vragen om contact te zoeken met diggindemos@gmail.com. Misschien heb je de oude ingezonden demo nog, een foto uit die tijd of een leuke anekdote, zodat we het digitale cassetteboek nog completer kunnen maken. Leuk als je contact zoekt!

Peter van Brummelen van het Parool schreef nog een mooi artikel over het cassetteboek.

Heb jij thuis demo’s⁽¹⁾, die liggen te verstoffen en waar je niets meer mee doet? Of heb je zelf een demo gemaakt? Je kunt ze doneren of verkopen aan het demoarchief. Ik zal ervoor zorgen dat jouw demotapes goed worden bewaard en hun verdiende plekje krijgen in de muziekgeschiedenis.