Milkyway cassette 12

Het is 1971 als Frans Goossens, een twintiger uit Amsterdam, een baantje krijgt in de dan piepjonge Melkweg. Eind jaren ’70 is hij als muziekprogrammeur verantwoordelijk voor het concertaanbod, waaronder ook festivals voor nieuw talent, zoals Hollandse Nieuwe en Provinciepop. Frans is dan al gegrepen door de niet-westerse muziek, die hij vanaf de jaren ’80 een podium geeft in de Melkweg. Op het eigen Milkyway cassettelabel verschijnen vanaf 1982 liveopnames, gemaakt in de Melkweg.

Ik heb eerder een verhaal geschreven over Frans Goossens en de Melkweg: het poppodium, dat dit jaar 50 jaar bestaat. Dit blog is de elfde van vijftien verhalen die Frans zélf schrijft over de cassettereeks, die hij tien jaar lang verzorgd heeft. Ik heb de tekst integraal overgenomen van de Melkweg-site.

Onbeschoft, swingende uitlaatklep

Frans: “Het kwam onverwacht aanwaaien over de Middellandse Zee. Verguisd door de machthebbers daar, maar omarmd door een nieuwe generatie Noord-Afrikanen. Het was opstandige en opwindende muziek van de straat die liet horen wat jonge mensen dachten. Raï (= mening) heeft zijn roots in de Algerijnse bedoeïenen muziek en was ooit populair in kroegen en bordelen van de Algerijnse havenstad Oran. 

Met de komst van de synthesizer en een groeiende behoefte aan verzet tegen het politieke regime werd raï herboren als een onbeschoft swingende uitlaatklep voor de jeugd. Zij bezong de liefde, vrije partnerkeuze en de schoonheid van het andere geslacht. Het werd daarmee halverwege de jaren tachtig een snelgroeiende stroming in de popmuziek die via Parijs zijn opmars in Europa begon. Alle reden voor mij om deze nieuwe muziek naar de Melkweg te halen!”

“In de westerse popmuziek was de opwinding van de punk verdwenen en was het navelstaren alweer begonnen. Reggae, latin en Afrikaanse concerten hadden met hun enthousiaste publieksaanhang intussen wel nieuw leven in de brouwerij gebracht.

Met de nieuwe concertserie Nuit Arabe hoopten we de voor ons nieuwe publieksgroep van Marokkaanse Amsterdammers binnen te halen. Dus werden alle Marokkaanse media die we konden vinden ingelicht en ging ik met stapels flyers langs de slagers en naar de cassetteshops op de Oosterse markt in Beverwijk.”

“Niet iedereen was even blij met het succes van de uitverkochte avonden die volgden. Het uitbundige gedrag van dit publiek resulteerde in chaotische taferelen bij de deur en in de zaal waardoor onze portiers en weigerden om bij deze concerten te werken. 

Op deze Milkyway Cassette 12 Nuit Arabe horen we hoe vijf topvocalisten de Oude Zaal op zijn kop zetten. Cheb Kader groeide op in Parijs. Daar verruilde hij zijn carrière als automonteur voor die van muzikant. Hij voegde funk, rock en reggae toe aan de rai tradities en geldt daardoor tot vandaag als een muzikale vernieuwer.

Het echtpaar Sahraoui en Fadela had internationaal een hit met “N’Sel Fik” (Jij hoort bij mij). Hun nummers tintelen van levenslust en erotiek en er is een glansrol voor de trompet weggelegd. Hun geluidsman en producer Rachid Baba is enige jaren later door fundamentalisten vermoord.”

Honderduizenden cassettes

“Le Prince du Rai Cheb Mami had al honderdduizenden cassettes in Noord-Afrika verkocht toen hij als eerste raï muzikant zijn Nederlandse debuut in de Melkweg maakte tijdens het Africa Roots Festival 1986. Samen met het publiek schittert hij in het Khaled nummer “Hayda Raykoum”. Toen al een opgewonden standje op het podium, die na Amerikaans succes zijn sterallures niet meer de baas bleef. Het bezorgde hem later alsnog twee jaar cel wegens wangedrag.

Khaled is Le Roi du Raï en wordt gezien als de onbetwiste grootmeester van de rai. Voor een bonte mix van geëmotioneerde Marokkanen en verwonderde alternativo’s stond ook hij als eerste in de Melkweg. Zijn duetten met medezanger Cheb Kada klinken adembenemend. Als top charmeur weet hij het publiek als geen ander om zijn vinger te winden. Hitsingle “Aicha” bracht hem wereldwijd succes met tachtig miljoen verkochte platen en ook onlangs nog een uitverkocht Concertgebouw.”

Luister hieronder naar de cassette die gemaakt is van het Nuit Arabe concertserie, of luister via YouTube, waar je makkelijker langs alle bands en nummers kunt bladeren.

Op de YouTube-pagina van Marra Film Productions zijn heel veel video-opnames te vinden van Noord-Afrikaanse artiesten, o.a. in de Melkweg.

---

De Milkyway Cassettes van de Melkweg zijn te beluisteren op het YouTube kanaal van Diggin’ Demos. De verzamelde feiten en foto’s van de 15-delige reeks? Die zijn te vinden op Discogs.

Marco van Dalfsen wou archeoloog worden, maar dat liep allemaal wat anders. Lees hier meer over de drijfveren van de schrijver van het verhaal over Frans Goossens en de Melkweg of volg Diggin’ Demos op Facebook.

Heb jij thuis cassettes, die liggen te verstoffen en waar je niets meer mee doet? Of heb je zelf een demo⁽¹⁾ gemaakt? Je kunt ze doneren of verkopen aan het demoarchief. Ik zal ervoor zorgen dat jouw cassettes goed worden bewaard en hun verdiende plekje krijgen in de muziekgeschiedenis.