Milkyway cassette 14

Het is 1971 als Frans Goossens, een twintiger uit Amsterdam, een baantje krijgt in de dan piepjonge Melkweg. Eind jaren ’70 is hij als muziekprogrammeur verantwoordelijk voor het concertaanbod, waaronder ook festivals voor nieuw talent, zoals Hollandse Nieuwe en Provinciepop. Frans is dan al gegrepen door de niet-westerse muziek, die hij vanaf de jaren ’80 een podium geeft in de Melkweg. Op het eigen Milkyway cassettelabel verschijnen vanaf 1982 liveopnames, gemaakt in de Melkweg.

Ik heb eerder een verhaal geschreven over Frans Goossens en de Melkweg: het poppodium, dat in 2020 vijftig jaar bestond. Dit blog is de veertiende van vijftien verhalen die Frans zélf geschreven heeft over de cassettereeks, die hij tien jaar lang verzorgde. Ik heb de tekst integraal overgenomen van de Melkweg-site.

Muzikale staatsgreep Melkweg

Frans: “Even geloofden we in een mooiere wereld terecht te zijn gekomen. De Berlijnse Muur viel en Nelson Mandela kwam vrij – ons idealisme leek te zegevieren, maar dat bleek zoals we later merkten een naïeve droom. Maar de Melkweg bleef werken aan haar muzikale staatsgreep om het Anglo-Amerikaanse rockimperium te doorbreken.” 

“Er ging heel wat gedoe aan vooraf voordat de muzikanten op het podium verschenen. De communicatie verliep meestal in een prettige chaos. Onduidelijke tussenpersonen die alleen voor acht uur ’s ochtends of na middernacht te bereiken zijn, afgesloten telefoons, misverstanden over vervoer, accommodatie en reispapieren. Of wantrouwen tegen die witte organisator, die ongetwijfeld al het geld in eigen zak stak. Of onlusten in het land van herkomst, zoals Algerije, Ethiopië en Nigeria.

Onlangs was het vreemdelingenbeleid aangescherpt. Aanvragen voor visa en werkvergunningen dienden zes weken voor het concert bij de Haagse ministeries op tafel te liggen. Want ze wisten maar nooit wie ze het land binnenlieten. Met alle namen (iedere week andere), geboorteplaats (‘naast de kerk’) en -datum (‘onbekend’), paspoortnummers (‘net verlopen’). Er verschenen op de telex soms onleesbare kopieën van Arabische paspoorten of de kledingmaten van de muzikanten.

Ook ambassades en ambtenaren, die muzikanten vaak als lastige klanten beschouwen of de Melkweg maar een rare club vol hasjrokers vinden, blokkeerden soms afgesproken optredens. Om nog maar te zwijgen over het onbeschofte gedrag van Amsterdamse taxichauffeurs bij de aanblik van een exotische groep met bijbehorende instrumenten op het Centraal Station.”

World Roots Festival 1990

“Milkyway Cassette 14 doet met vijf groepen live verslag van het World Roots Festival 1990 en start met de bezwerende chimurenga leeuw Thomas Mapfumo, muzikaal strijder tegen de blanke kolonisator van Zimbabwe en politiek activist, maar ook groot ganja liefhebber met alle gevolgen voor een strakke planning.”

“Voor het eerst hoorden we de taraab muziek van het kruidnagel eiland Zanzibar, waar Arabisch en Afrikaans zich vermengen. De vrijgevochten leadzangeres Bi Kidude heeft zelfs op 80-jarige leeftijd een stem als een kanon, gewend als ze was om zonder microfoon grote menigtes op bruiloften en partijen toe te zingen.

Uit Barcelona komt Chipèn, nog altijd actief als pioniers van de rumba catalana, waar Spaanse flamenco en de Cubaanse rumba elkaar feestelijk ontmoeten. In een Amsterdams muziekcafé werd ik verrast door de stem van Maria de Fatima. Als bij geen ander klonk in haar groep de melancholie van de Portugese fado in een sfeer van de kroegen in Lissabon. Sukru Sani (‘suikergoed’) verraste Amsterdam als Surinames meest populaire dansband door kawinamuziek te vernieuwen, die eerder associaties had met duistere winti rituelen.”

Dansen en zingen warm aanbevolen

“De muzikale avonturen van de Melkweg vonden hun hoogtepunt in de jaarlijkse Roots festivals. Culturele tradities uit allerlei delen van de wereld kwamen voor het voetlicht in een programmering met muziek, dans, film, video, expo en workshops en dat alles in een passende ambiance met uitbundig publiek. En na afloop de tropische disco van de Roots Rhythm Club met de nieuwste kwassa, de hotste zouk, de vurigste salsa, de brutaalste raï en de laatste raggamuffin’. Zoals de pers bij World Roots 1990 kopte: Dansen en zingen warm aanbevolen!“

Luister hieronder naar de tweede cassette die gemaakt is van het World Roots festival, of luister via YouTube, waar je makkelijker langs alle bands en nummers kunt bladeren.

---

De Milkyway Cassettes van de Melkweg zijn te beluisteren op het YouTube kanaal van Diggin’ Demos. De verzamelde feiten en foto’s van de 15-delige reeks? Die zijn te vinden op Discogs.

Marco van Dalfsen wou archeoloog worden, maar dat liep allemaal wat anders. Lees hier meer over de drijfveren van de schrijver van het verhaal over Frans Goossens en de Melkweg of volg Diggin’ Demos op Facebook.

Heb jij thuis cassettes, die liggen te verstoffen en waar je niets meer mee doet? Of heb je zelf een demo⁽¹⁾ gemaakt? Je kunt ze doneren of verkopen aan het demoarchief. Ik zal ervoor zorgen dat jouw cassettes goed worden bewaard en hun verdiende plekje krijgen in de muziekgeschiedenis.