Demotape

Urban Dance Squad verwoordde het volgens mij perfect: “Finished the touch, hope for the best. Forcin’ a priest to bless my cassette. Just say a little prayer for my demo.” De ziel en zaligheid die in de opname is gestopt. De hoop dat de demo ‘aanslaat’.

Wat is een demotape?

Een demotape – ook wel demo – is een muziekcassette van een band, die zichzelf wil promoten. Soms professionele studio-versies van hun beste liedjes; vaak ook krakende oefenruimte-opnames. De tape werd vervolgens meerdere malen gedubd en de kopieën werden verspreid om optredens of een platencontract te scoren. Natuurlijk stond de naam van de band en het telefoonnummer prominent op het hoesje, want er moest contact uitgelokt worden. En afwachten maar…

Cassettecultuur

Na de tweede wereldoorlog kwamen er bandrecorders voor thuisgebruik op de markt. De Revox en Ampex zijn daar voorbeelden van. Maar die grote banden leenden zich natuurlijk niet voor promotie. Pas toen de meer compacte viersporenrecorders met cassettebandjes (Tascam, Fostex) eind jaren ’70 betaalbaar werden, ontstond een revolutie in de muziek, die we de cassettecultuur noemen.

Tot die jaren bepaalden radio en platenlabels hoe je naar muziek luisterde en wélke muziek je – wanneer – kon horen. Met de opkomst van de recorders en muziekcassettes konden muzikanten totaal onafhankelijk, zélf bepalen welke muziek ze de wereld lieten horen (Do It Yourself, DIY). Luisteraars kwamen zo niet alleen met meer (alternatieve) muziek in contact; ook zij konden ineens alles zelf bepalen. Muziek opnemen van de radio, een eigen mixtape maken en weggeven. Een normale muziekliefhebber kon zo zélf smaakmaker zijn!

Frans de Waard is – met zijn cassettelabel Korn Plastics – een van de sleutelfiguren in de Nederlandse cassettecultuur. Hoewel Frans vooral experimentele, electronisch muziek maakt en uitgeeft, biedt zijn eerste Nederlandse Cassette Catalogus (1983) een representatief beeld van de vele cassettes die in die tijd in ‘eigen beheer’ of door een cassettelabel zijn uitgebracht.

In de catalogus zul je trouwens geen demo’s aantreffen; die zijn immers nooit écht bedoeld om uitgebracht te worden, maar de ‘eigen beheer’ cassettes en DIY-mentaliteit waren natuurlijk een enorme inspiratie voor de vele bandjes die begin jaren ’80 ontstonden. Je voelt de creativiteit in de demo’s uit die tijd. ‘Platen maken’ en optreden zijn niet langer onbereikbaar; je mag erover dromen!

Popkollektieven

Ook popkollektieven jagen het enthousiasme aan. Zij bieden muzikanten een platform en advies om hun dromen na te jagen. Daarnaast stellen gemeenten popbeleid op en er ontstaan (mede daardoor) meer en meer studio’s waar demo’s opgenomen kunnen worden. Je ziet het ook aan de cassettes en hoesjes. In het tweede deel van de jaren tachtig gaan ze er allemaal wat professioneler uitzien.

Demorubrieken in muziekbladen

De Nederlandse Cassettecatalogus van Frans de Waard gebruikte informatie uit het muziekblad Vinyl, dat in haar 13e editie (april 1982) een overzicht van cassettelabels bood. Oscar Smit recenseerde demo’s voor dat muziekblad. Andere bekende demorubrieken zijn: Thuiswerkpagina van Music Maker, Demo van de Maand (Aardschok) en Demontage (Fret).

Rauw en spontaan

Hoewel de meeste artiesten met hun demotape een écht platencontract hopen te scoren, zweren sommige muziekfreaks juist bij de spontaniteit en het rauwe geluid dat snel op cassette is gezet. Vooral in de metal- en punkscene worden demotapes vaak hoger aangeslagen dan de gepolijste eindproducten van een lange plaatopname.

Waar de meeste bands zo rond 1995 stoppen met het uitbrengen van demo’s op cassette, zijn ze in subgenres als hardcore en black metal trouwens gewoon stug door blijven gaan.

Intiem en persoonlijk

Intiem. Persoonlijk. Een demotape is de meeste dierbare schepping van een (kwetsbare) artiest.

De immer empathische Homer Simpson snapt dat als geen ander 😉

Cassettebandje met dromen

Ik doe onderzoek naar democassettes. Wat is het verhaal achter deze tapes? Wat is hun plek in de muziekgeschiedenis? Ik archiveer de demo’s, interview muzikanten en schrijf verhalen over demotapes om te voorkomen dat hun muziek vergeten raakt. Eén vraag probeer ik altijd terug te laten komen. Wat waren jullie dromen? En natuurlijk is het leuk om te horen wat ervan terecht gekomen is.

Sommige band zijn ‘doorgebroken’, zoals dat zo mooi heet. Zelf heb ik cassettes van The Place Of Haha, waarop je de Nederpopklassiekers van Erik de Jong (Spinvis) in het Engels kunt horen. De zangers van Bløf, Rowwen Hèze en Johan? Die hebben allen ook in andere bandjes gespeeld. Maar minstens zo mooi zijn de demotapes, die ijdele hoop bleken te zijn.

Een demotape is cultureel erfgoed

Ik vind het leuk om onbekende muziek ‘bloot te leggen’. Dan voel ik me de archeoloog – de schatgraver – die ik ooit worden wou. Van de demo’s die ik verzamel wil ik een archief gaan aanleggen.

Heb jij thuis demo’s, die liggen te verstoffen en waar je niets meer mee doet? Was je vroeger een programmeur, boeker, producer of journalist die deze bandjes toegestuurd kreeg? Of heb je zelf een demotape gemaakt? Maak me blij en stuur me een mail via diggindemos@gmail.com!

Ik zal ervoor zorgen dat jouw demotapes goed worden bewaard en hun verdiende plekje krijgen in de muziekgeschiedenis. Cassettes hebben niet het eeuwige leven, dus wacht er niet te lang mee 😉